Witajcie! W dzisiejszym odcinku, krótkie porównanie obsługi manualnej i automatycznej skrzyni biegów oraz zestawienie obu rozwiązań z zasadami eco jazdy. Coś na co niektórzy z was czekają. Zachęcam do subskrybowania kanału, zostawiania lajków i komentowania. Zapraszam na CplusE, jedziemy z tematem!
W tym MAN-ie jest 4-biegowa przekładnia zmianowa z dwiema grupami zakresowymi oraz dodatkowymi grupami preselekcyjnymi. Tak to tłumaczy instrukcja obsługi. A po polsku? Mamy tutaj 16 stopniową przekładnię, na którą składa się 8 pełnych biegów i połówki do każdego z nich.
Schemat jasno pokazuje, jak rozkładają się przełożenia. To kółko określa pozycję dźwigni w położeniu neutralnym.
W tym miejscu jest przełącznik grupy zakresowej skrzyni biegów.
Wybieramy nim pomiędzy grupą biegów od 1 do 4 oraz grupą od 5 do 8. Przyciskiem możemy ustawić wolniejszą, dolną skrzynię oraz przełączyć na górną, szybszą.
Z boku jest natomiast przełącznik do tzw. połówek albo małych biegów, jak mówią niektórzy. Ustawiając go w taki sposób wrzucamy całe biegi, a tak właśnie połówki.
No i jeszcze na górze jest przycisk od systemu, który umożliwia zmianę biegów bez wciskania sprzęgła.
Na pusto, na płaskiej drodze można swobodnie startować z trójki. W pełni załadowanym zestawem, po płaskim terenie dwójka albo mała dwójka będą najodpowiedniejsze. No a pod górkę, to najlepiej będzie z jedynki. Tu jednak wszystko zależy od ciągnika, jego mocy itd. Musicie to wyczuć.
Teraz przełożenia. Jadę na pusto, bez naczepy, więc startuję z trójki.
Następnie będę wrzucał piątkę, czyli bieg z górnej skrzyni. Żeby to zrobić – nie wciskając sprzęgła – przełączamy sobie tym przyciskiem na biegi szybkie.
Przyspieszamy. Wciskamy sprzęgło, w pozycji neutralnej zachodzi zmiana ze skrzyni dolnej na górną, no i wbijamy piąteczkę.
Kolejny bieg, to pełna szóstka. Nasz przycisk od systemu jest cały czas wciśnięty na górze. Potem siódemka.
Teraz załóżmy, że po siódemce nie chcemy od razu wrzucać ósemki, tylko siedem i pół. Żeby to zrobić, trzeba zmienić ułożenie tego przycisku.
Sprzęgło… W pozycji neutralnej zmiana na połówki się zatwierdza, no i mamy 7,5.
Na koniec jak przejść z 7,5 na 8? Wystarczy zmienić na całe biegi i wcisnąć sprzęgło. Jest 8.
Jest jeszcze opcja ze zmianą biegów bez wciskania sprzęgła. Służy do tego ostatni z przycisków znajdujących się na drążku. On działa dopiero od prędkości powyżej 5 km/h, więc nie można z jego pomocą ruszać ani się zatrzymywać. Ale bardzo fajnie działa w trakcie jazdy.
Jedziemy sobie na trójce i teraz wciskamy przycisk, trzymając go przerzucamy bieg, puszczamy i jedziemy dalej. Z jego pomocą możemy też zatwierdzać zmianę z połówki na pełny bieg. Całkiem wygodne rozwiązanie.
Teraz automat, tutaj obsługa jest dużo mniej złożona, więc opis pójdzie znacznie szybciej.
Tak wygląda przełącznik DNR.
Jego obsługa jest wręcz banalna. N, to położenie neutralne. D – drive – czyli jazda. R – wsteczny. Dm – oznacza manewrowanie do przodu, a Rm – manewrowanie do tyłu. Tutaj to wszystko.
Ale w tych MAN-ach, w zależności od wersji, są implementowane dodatkowe tryby pracy skrzyni biegów.
Ds – to tzw. program emergency, w który wyposażone są najczęściej wozy straży pożarnej. On jest skonfigurowany z myślą o skutecznym przyspieszaniu. W tym trybie przekładnia działa szybciej, auto lepiej się rozpędza. Wiadomo, strażakom taka opcja się przyda, ale wiąże się też z większym spalaniem.
Dx – to z kolei program terenowy, przewidziany do jazdy poza utwardzonymi drogami. Tutaj konfiguracja przełożeń skupia się na dużej mocy. Też pali więcej niż zwykły program drive.
Tryby manewrowania do przodu i tyłu wykorzystuje się do bardzo powolnej jazdy. Stosuje się je, kiedy wymagana jest precyzja prowadzenia pojazdu, ale pamiętajcie, że dość mocno obciąża on sprzęgło, więc długie wykorzystywanie tego trybu nie jest zalecane.
Jeszcze jedno, w automatycznej skrzyni biegów można przełączać przełożenia samodzielnie. Robimy to tutaj. Do siebie – wyższy bieg, od siebie – niższy bieg. Można z tego korzystać w każdym momencie.
Skrzynie biegów a eco-driving
Panuje powszechne przekonanie, że skrzynie automatyczne nie są ekonomiczne. Myślę, że kiedyś tak na pewno było. Natomiast teraz, z nowoczesnymi przekładniami automatycznymi, nie jestem już taki pewien. Przy automacie dużo pracy wykonuje za nas komputer i systemy zaimplementowane w ciągniku.
Z drugiej strony, doświadczony kierowca jadący na manualu, który dodatkowo ma wiedzę dotycząco eco-drivingu i wykorzystuje ją na co dzień, ma pełną kontrolę nad spalaniem. To od niego wszystko zależy.
Kierowca jadący manualem powinien pamiętać np., że ciągłe ruszanie ze zbyt wysokich biegów grozi szybszym zużyciem sprzęgła. Nawet o 80%. A ruszanie na zbyt wysokich obrotach zajedzie nam sprzęgło o 60% szybciej.
Do tego dochodzi odpowiednia zmiana biegów i mądre wykorzystywanie pełnego, 16 stopniowego, zakresu skrzyni. Szczególnie ważne jest tutaj utrzymywanie obrotów w zielonym polu i w taki sposób dostosowywanie biegu do prędkości i obciążenia. Tutaj pomocne są właśnie biegi połówkowe.