Witajcie! W przewozach materiałów niebezpiecznych jednym z najważniejszych elementów całej układanki jest kierowca. Spoczywa na nim duża odpowiedzialność oraz obowiązek wykonania wielu niezwykle istotnych czynności. ADR to nie przelewki, a tym razem opowiem m.in o szkoleniach, które są przy tego typu przewozach niezbędne.
Zapraszam na CplusE, jedziemy z tematem!
Uprawnienia
Przewozy ADR wymagają od kierowców sporej wiedzy, którą oczywiście można pozyskać w trakcie odpowiednich kursów. I specjalnie używam tu liczby mnogiej, bo jedno szkolenie nie daje uprawnień do przewozu wszystkich rodzajów materiałów niebezpiecznych.
Można powiedzieć o czterech różnych kursach. Pierwszy, podstawowy daje nam uprawnienia do przewozu największej gamy materiałów niebezpiecznych w sztukach przesyłki oraz luzem, a także w cysternach odejmowalnych do 1000 litrów i kontenerach oraz cysternach do 3000 litrów.
Szkolenie podstawowe nie obejmuje klasy pierwszej i siódmej. Do tych klas – czyli kolejno materiałów i przedmiotów wybuchowych oraz materiałów promieniotwórczych – są osobne kursy specjalistyczne.
To samo dotyczy cystern powyżej 3000 litrów. Żeby móc nimi jeździć trzeba zrobić oddzielny kurs związany z obsługą całego, cysternowego oporządzenia. Tutaj dochodzi też np. odpowiedni sposób jazdy, który wymusza bezwładność cieczy przewożonej w cysternie. Wszystko to wymaga szkolenia.
Po zdaniu egzaminu dokument potwierdzający kompetencje ADR wydaje oczywiście PWPW, ale same uprawnienia przydzielane są przez Marszałka Województwa właściwego dla miejsca zamieszkania.
Samo wyrobienie takiej karty z najbardziej popularnym zestawem uprawnień trwa około miesiąca. Najczęściej robi się podstawowy ADR razem z uprawnieniami na cysterny, bo to upoważnia do przewożenia paliwa. Kurs podstawowy to łącznie 24h, a na cysterny potrzeba dodatkowych 16-stu.
Taka karta uprawnia do przewozów materiałów niebezpiecznych na terenie wszystkich krajów, które podpisały umowę ADR i oczywiście trzeba mieć ją ze sobą.
Oznaczenia opakowań
Teraz trochę o klasach materiałów niebezpiecznych. Są one szczegółowo rozpisane w załączniku A do umowy ADR.
Tekst: Klasy ADR:
1. Materiały i przedmioty wybuchowe
2. Gazy (2.1 – Gazy palne, 2.2 – Gazy niepalne i nietrujące, 2.3 – Gazy trujące)
3. Materiały ciekłe palne
4.1 Materiały zapalne stałe, materiały samoreaktywne oraz materiały wybuchowe odczulone stałe
4.2 Materiały samozapalne
4.3 Materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy zapalne
5.1 Materiały utleniające
5.2 Nadtlenki organiczne
6.1 Materiały trujące
6.2 Materiały zakaźne
7. Materiały promieniotwórcze
8. Materiały żrące
9. Różne materiały i przedmioty niebezpieczne
Jak widzicie rodzajów jest 9, ale niektóre z nich mają jeszcze dodatkowe podgrupy. Tak jest np. w klasie 2 opisującej gazy, które podzielone są na palne, niepalne i nietrujące oraz trujące.
Warto dodać, że każda z grup ma osobny symbol graficzny. Te oznaczenia na dzień dzisiejszy wyglądają tak. Różnią się kolorami i grafikami, a ich zadaniem jest umożliwienie szybkiej, skojarzeniowej identyfikacji materiału.
Trzeba się z nimi zapoznać, ale nie ma potrzeby znać ich na pamięć.
Dlaczego? Wyjaśni się to przy omawianiu instrukcji.
Instrukcja ADR
Każdy kierowca przewożący materiały niebezpieczne powinien mieć tzw. instrukcję pisemną zgodną z ADR. Dostajecie ją od przewoźnika, czyli najczęściej od pracodawcy. Jeden kierowca, jedna instrukcja. W podwójnej obsadzie każdy powinien mieć swoją.
Ten dokument sporządzony jest według odpowiedniego wzoru, którego nie wolno modyfikować. Musi zostać wam przekazana w kolorze i zawiera szereg ważnych, uniwersalnych informacji.
Pierwsza część dotyczy zachowań właściwych przy wypadku lub w razie wystąpienia innego zagrożenia np. wynikającego z rozszczelnienia opakowań z materiałem niebezpiecznym.
Na rozkładówce mamy rzeczy najciekawsze, czyli podział na towary i klasy. Są też oczywiście wzory nalepek. I właśnie dzięki tej instrukcji kierowca nie pomyli się z identyfikacją oznaczenia klasy towaru, dlatego też nie musi znać ich wszystkich na pamięć.
Każdy materiał ma opisaną szczegółową charakterystykę zagrożeń, jakie może wywołać oraz dodatkowe wskazówki, które go dotyczą.
Rzućmy okiem na przykład gazów trujących. W charakterystyce instrukcja ostrzega nas przed zatruciem, wysokim ciśnieniem, oparzeniami chemicznymi lub odmrożeniami oraz ewentualnym wybuchem w przypadku ogrzania.
A we wskazówkach mamy informacje o użyciu maski ucieczkowej, schronieniu się oraz unikaniu zagłębień terenu. To nieoczywista i bardzo przydatna wiedza.
Na ostatniej stronie są wskazania dotyczące wyposażenia koniecznego przy przewozach materiałów niebezpiecznych, ale to temat na oddzielny odcinek.
Podsumowanie
Kończąc chcę dodać, że instrukcja ADR musi być zawsze w zasięgu ręki kierowcy. Nie może być trzymana gdzieś w schowku. Wymagają tego przepisy. To bardzo ważne, żeby – w razie czego – można było łatwo skorzystać z informacji w niej zawartych.
Z ADR-ami oczywiście nie kończymy. Dajcie znać, co was jeszcze interesuje w tym temacie. No i pamiętajcie, że moje filmy nie zastąpią wielogodzinnych kursów ADR.
Pamiętajcie o zostawieniu lajka i subskrypcji. Dzięki za dziś, życzę szerokości z CplusE, do zobaczenia.